Hac menasiki (hac ibadeti) bittikten sonra, afaki olanların uzaktan gelenlerin Mekke'den ayrılırken, Kâbe-i Şerif'in tavaf edilmesi. “
Veda tavafı yapmak, Hanefi, Şâfi, ve Hanbelilere göre vacip, Malikilere göre sünnettir.
1-Hac ibadetini yapmış olmak. Mekke'ye umre için mikatların dışından gelmiş ve yalnız umre yapanlara da vacip değildir.
2-Mikat dışından gelmiş “afaki” olması. Mikat hudutları, hıll ve harem bölgesi içinden gelenler şayet hac yaparlarsa onlar için vacip değildir.
3-Kadınlarda ay hâli ve doğum sonrası gibi özürlerin bitmiş olması. Ay hali ve doğum sonrası akıntısı olan hanımlara vacip değildir. Bu durumda olan hanımlardan veda tavafı düşer. Haccım eksik oldu diye telaşa düşmelerine gerek yok.
1-Hac ibadetinin farzı olan “ziyaret” tavafının yapılmış olması. Farz olan tavaf yapılmadan veda tavafı yapılırsa, veda tavafı sahih olmaz, veda tavafı yerine geçmez.
2-Veda tavafı yapıyorum diye niyet edilmesi. Nafile niyetiyle yapılan tavaf, veda tavafı yerine geçer. Alimlerimiz bu hususta bir kolaylık göstermişler. Farz tavafından sonra yapılan nafile tavaf, veda tavafı yerine geçer. Veda tavafı yapmadan Mekke'den ayrılanların, veda tavafı yapmadım diye telaşına, üzülmesine gerek yok.
Farz tavafı “ziyaret tavafı” yapıldıktan sonra, Mescidi Haram ‘dan ayrılana kadar geçen zaman içinde her zaman yapılabilir.
Veda tavafını yapmayı unutan veya yapmadan Mekke'den ayrılmış olan hacıların, mikat bölgesinden çıkmamışsa, geri dönmeye şartlar müsait ise geri dönüp veda tavafını yapması vaciptir. Bu tehirden dolayı bir şey gerekmez.
Eğer dönmek için şartlar müsait değilse veya mikat hududu geçilmişse, ceza olarak kurban kesilmesi vacip olur. Eğer mikatta ihrama girer, Mescidi Haram bölgesine gelir umresini yapar, daha sonra da veda tavafını yaparsa, vacip yerine getirilmiş, cezadan kurtulmuş olur. Bu gecikmeden dolayı da bir şey gerekmez.
Haram bölgesinden ayrılanlar, ceza kurbanlarını veya bedellerini Mescidi Haram bölgesine göndermek suretiyle kurbanlarını kestirirler. Kendi memleketinde kestirip fakirlere dağıtayım derse, olmaz. Ceza kurbanlarının da, Mescidi Haram bölgesi dahilinde kesilmesi gerekir.
Veda tavafı yapanların Mekke'den ayrılmaları bir müddet uzarsa, tekrar veda tavafı yapmalarında bir sakınca yoktur. Böyle bir durumda, istedikleri kadar hareme girebilir, cemaate iştirak edebilir ve dilediği kadar tavaf edebilirler. Hanefilere göre hiçbir sakıncası yoktur.
Ancak; veda tavafının, Mekke'deki bütün işlerimizi bitirdikten sonra yapılması müstehaptır. Bu şekilde hareket etmek, veda tavafının taşıdığı manaya daha uygun olur.
Şâfi ve Hanbeli mezheplerine göre, zaruri ihtiyaçlarının dışında, herhangi bir şeyle meşgul olanların, veda tavaflarını iade etmeleri gerekir.
İSTANBUL
Mimar Sinan Mah.
Selam-i Ali Caddesi 31-1
Üsküdar / İstanbul
0533 333 33 31 - 0216 466 66 66 - 0532 111 22 01
İSTANBUL
Atikali Mah.
Yavuz Selim Caddesi No: 3 Daire: 2
Fatih / İstanbul
ANKARA
Hacı Bayram, Soydaşlar Sk. Gürer iş merkezi 19/11 D:6. Kat: 6
06000 Altındağ/Ankara
0216 310 20 50- 0532 111 22 01