Hac

#Hac ibâdeti Manevi Değer Bakımından Üç Türlü Olur #Hac Ne Zaman #Hac Kimlere Farzdır ? #Haccın Farzları Nelerdir? #Haccın Rükünleri Nelerdir? #Haccın Edasının Şartları? #Hac Ibâdetinin Sahih Olması Için Bulunması Gereken Şartlar Nelerdir? #Haccın Vacipleri #Hac İbadetinin Sünnetleri #Hac Ibâdetinin Asli Vacibleri Nelerdir? #Haccın Sünnetleri Nelerdir? #Hac Ibâdetinin Adabları Nelerdir?

Hac İbadeti Hakkında Temel Bilgiler

Hac nedir?

Hac kelimesi iki manada kullanılır:

Birincisi, sözlükte hac kelimesi: Tazim edilecek bir yerin ziyaret edilmesi, ziyarete kast edilmesi ve saygı gösterilmesi, manalarında kullanılmıştır.

İkincisi, İslam fıkhında hac: Dininin beş temel esasından biri olan, mal ve bedenle yapılan ibâdete “hac” ibadeti denir.

Hac ibâdeti, belli bir vakitte “Arife günü”, belirli bir yerde, “Arafat'ta, ihramlı olarak” bir miktar durulmasına, usul ve erkânına uyarak “Beyt-i Şerif'in Kâbe'nin” etrafında dönerek “tavaf” edilmesine “hac” ibadeti denir.

Buna göre Hac: Adab ve erkanına uyarak, belirli yerleri belirli vakitlerde, belirli bir zaman dilimi içinde mal ve bedenle yapılan “özel bir ibâdetin” adıdır.

Bu şekilde yapılan ibâdete “hac ibâdeti” böyle bir ibadeti yapanlara da “hacı” çoğuluna “huccac” hacılar denir. Hac ibâdeti; İslam'ın beş esasından biri olan “mal ve bedenle” yapılan mühim ibadetlerden biridir.

Hac ibâdeti Manevi Değer Bakımından Üç Türlü Olur

1-Küçük hac “Hacc-ı asgar” : Herhangi bir zamana, o da yapılan umreye, “Hacc-ı asgar” denir. Bir hadis de “İki umre bir hac gibidir.” denilmiş.

2-Büyük hac “Hacc-ı kebir”: Hac mevsiminde farz, vacib ve sünnetiyle yapılan “İfrat, temetu, ve kıran”haclarının herbirine de “Hacc-ı kebir” denilmiş.

3-En büyük hac “Hacc-ı ekber”: Arefe günü cumaya rastlarsa, o hacca “Hacc-ı ekber” denilmiş. Hac İbadetinin Farz Oluşu

Hac Ne Zaman

Hac ibâdeti, Hicret'in 9. yılında Medine-i Münevvere'de, Al-i İmran süresi'nin 97.nci âyetinin gelmesiyle farz olmuştur.

Kur'ân-ı Kerim'de: “Beytullah'ı hac (ziyaret) etmesi, buna (hacca gidip gelmeye) gücü yetenler üzerinde, Allah'ın bir hakkıdır” Al-i imran suresi ayet-97

Sünnette de “Ey insanlar, hac size farz kılındı. O halde hac ibâdetini yerine getiriniz.”

Sahabelerden biri “Her sene mi?” diye sordu. Efendimiz cevap vermeyince üç defa sorusunu tekrarladı. Efendimiz “Eğer evet deseydim, her yıl hac farz olurdu, buna da sizin gücünüz yetmezdi.” buyurdu. Müs. Nis. Kütübü sitte C-17.S -211

İcma'da bütün imamlar, bütün ulema, haccın farziyyeti üzerinde ittifak etmişlerdir.
Hicret'in 8.yılında Hudeybiye antlaşmasını müşrikler bozmuştu. Ramazanda Resül-ü Ekrem'in idaresinde Mekke üzerine hareket edildi.

Ramazan'ın son on gününde, Mekke fethedilmişti. Şevval ayı içinde Huneyn savaşı ve Taif kuşatması yapılmıştı. Savaş sonunda, Efendimiz Ci'rane'dan ihrama girerek umre yapıp hacdan önce Medine'ye dönmüşlerdi.

Hicretin 9.yılında haccın farz olduğunu bildiren âyetin gelmesiyle, hikmetini bilemediğimiz sebeple, Efendimiz (Asm) Hz. Ebu Bekr'i (Rd) “hac emiri” olarak tayin edip, üç yüz kişilik bir topluluğu, hac için Medine'den Mekke'ye gönderdiler. İslam dininde ilk defa, hicri 9'ncu yılda hac farizası yerine getirilmiş oldu.

Hac İbadeti Kimlere Farzdır? Hacca Gitmek Farz Mı?

Hac Kimlere Farzdır ?

1-Müslüman olmak: Dinsiz, imansız; kâfirlere, gayrimüslimlere hac farz değildir. Önce iman edip İslam'a girecek, sonra zenginse hacca gidecek.

2-Akıllı olmak. Akli dengesi ve şuuru yerinde olmayanlara hac farz değildir.

3-Bâliğ olmak. Mükellef olmayan, olgunluk çağına girmeyenlere hac farz değildir.

4-Hür olmak. Hürriyeti elinde olmayanlara, dilediği gibi hareket edemeyenlere, istediği yere istediği zaman gidemeyenlere hac farz değildir.

5-Gücü yeter olmak. Fakirlere, yol güvencesi olmayanlara hac farz değildir. Hastalar, acizler, yaşlılar, güçsüzler; eğer zenginseler, kendi yerlerine, bedel olarak başkasını gönderirler.

Haccın Farzları Nelerdir?

Haccın farzları , ihram, vakfe ve tavaf olmak üzere üçtür. Yapılacak olan hac ibâdeti, gerek farz, gerek vacip ve gerek nafile hac olsun haccın, hac olabilmesi için bu üç farzın bulunması gerekir.

1-İhram: Hac niyetiyle ihrama girmek.

2-Vakfe: Arafat ta Arefe günü vakfede durmak.

3-Tavaf: Kâbe'yi Şerif'in etrafını dönmek. Ziyaret kastıyla tavaf etmek

Haccın Rükünleri Nelerdir?

1-Arafat'ta vakfe: Yani, Arafat'ta Arefe günü bir müddet durulması.

2-Beyt-i Şerif'i tavaf: Yani, Kâbe'i Şerif'in etrafında dönerek ziyaret edilmesi.

Haccın Edasının Şartları?

Hac ibâdetinin edasının (yerine getirmenin) şartları beştir.

1-Vücut sağlığının olması. Hac yolculuğuna dayanamayacak kadar hasta ve yaşlı olmaması.

2-Hissi engel olmaması. Hapis, esir, gibi her hangi bir engel bulunmaması. Hacca mani varsa hac farz olmaz.

3-Yol güvenliği olması. Yoculukta, can ve mal emniyeti olması. Ayrıca kadının yolculukta eşi veya mahreminin bulunması ve boşanmışsa, iddet bekleme müddetinin bitmiş olması.

Hac Ibâdetinin Sahih Olması Için Bulunması Gereken Şartlar Nelerdir?

1-Hac yapacak kimsenin, müslüman olması.

2-Hac niyetiyle ihrama girmesi.

3-Haccın, hususi yerde yapılması.

4-Haccın, belirli bir zamanda yapılması.

Haccın Vacipleri

Haccın vacipleri çoktur. Hac ibâdetini yapan kimse, bu vaciblerden herhangi birini terk ederse günahkar olur. Günahına kefaret için de kurban kesmesi vacib olur.

Haccın vaciblerinden herhangi birisi, ister sehven ister kasten terk edilsin, hac ibâdeti bozulmaz. Mümkünse, vakti geçmemişse, terk edilen vacib, hemen yerine getirilirse, ceza da gerekmez. Şartlar müsait olduğu halde terk edilen vacibler yerine getirilmezse, ceza gerekir.

Ancak; acizlik, yaşlılık, hastalık ve çaresizlikten dolayı, herhangibir vacib terk edilmişse, mesela; hastalık, yaşlılık, izdiham gibi hayati tehlikelerden dolayı, Mina'da gecelemeyi, şeytan taşlamayı, yürüyerek tavafı, terk edenlerin ceza kurbanı kesmeleri gerekmez, mazurdurlar.

Hac Ibâdetinin Asli Vacibleri Nelerdir?

1-Safa ile Merve arasında sa'y yapılması.

2-Müzdelife'de vakfe yapılması

3-Mina'da şeytanı taşlaması?

4-Tıraş olması. Erkeklerin başının dörtte birine isabet edecek kadar saçlarının ucundan bir miktar kesmeleri.Kadınların, başının dörte birine isabet edecek kadar saçlarının uçlarından bir miktar kesilmelidir. Kesilen miktarın en az bir parmak ucu bir santimkadar olması gerekir. Şâfilerde bir miktar kesilmesi yeterlidir.

5-Kurban kesilmesi. Hacc-ı kıran veya hacc-ı temet tuya niyet edenlerin, harem dahilinde kurban kesmesi.

6-Veda tavafı yapılması.

7-Mikata gelindiğinde ihrama girilmesi.

8-İhrama zarar verecek şeylerden sakınılması.

9-Farz olan tavafın yediye tamamlanması,

10-Farz tavafın, eyyam-ı nahr'de -kurban kesme günlerindeyapılması.

11-Her tavafdan sonra iki rekat namaz kılınması,

12-Tavafları hatmin yarım daire avlu gibi çevril yerin dışından yapılması.Farz tavafın, kurban bayramının birinci, ikinci ve Üçüncü gününe kadar yapılması vaciptir. Eğer üç günden sonraya kalıtsa, ceza kurbanı gerekir.

Hac İbadetinin Sünnetleri

Her ibadetn sünneti, adabı olduğu gibi, haccın da sünnetleri ve adabları var. Sünnet ve adablar, hac ibâdetinin sevabını ve faziletini artırır. Bütün ibâdetler, farzı, vacibi, sünneti ve adâbı ile yapılırsa, kusursuz yapılmış olur.

Resül-ü Ekrem (Asm.) bütün ibâdetlerde olduğu gibi, hac ibâdetini de bizzat kendileri yaparak, ashab-ı kiramına göstermiş, ümmetine de örnek olmuştur. Hac ibâdetinin, kusursuz, eksiksiz olması, haccın sünnetlerinin eksiksiz olarak yerine getirilmesiyle mümkün olabilir.

Haccın sünnetlerinden herhangi birini mazeretsiz terk etmek mekruhtur. hoş değildir. Haccın, sevab ve faziletini azaltır. Mazeretsiz terk edenlere ceza da gerekmez.

Haccın Sünnetleri Nelerdir?

1-Kudum tavafı: İfrat hacc-ı için ihrama girenlerin, Mekke'ye girdiklerinde yapmaları gereken tavaf.

2-Üç yerde hutbe okunması. Arefe den bir gün önce Mekke'de, Arefe günü Arafat'ta, bayramın birinci günü Müzdelife'de hacılara gereken bilgi vermek için hutbe okunması.

3-Mina'da gecelenmesi. Arefe den bir gün önce Mina'ya gelip gecenin orada geçirilmesi. Bu yıllarda izdihamdan dolayı yapılamıyor

4-Müzdelife'de gecelenmesi. Arafat inişinde bayramın ilk gecesinin Müzdelife'de geçirilmesi. Son yıllarda izdihamdan dolayı Arafat'ta gecelemek tercih ediliyor

5-Bayram günleri Mina'da kalınması: Farz olan ziyaret tavafından sonra bir mahzur yoksa Mina'ya dönülüp bayram günlerinin Mina'da geçirilmesi. Gidiş gelişler sıkıntılı olduğu için, son yıllarda bu da yapılmıyor.

6-Tahsib yapması. Şeytan taşlamaları bittikten sonra, Mina'dan Mekke'ye dönüşte, Muhassab denilen yer de, bir müddet dinlenilmesi.Bu sünnetler hac ibâdetinin müstakil sünnetleridir. Bunlara “asli sünnetler” denir. Ayrıca haccın, farzlarına ve vaciblerine bağlı pek çok fer'i sünnetleri de vardır. Her biri hakkında kendi bahislerinde gerekli tafsilat verilecek.

Hac Ibâdetinin Adabları Nelerdir?

1-Hacca helal para ile gidilmesi: Hac, mal ve bedenle yapılan bir ibâdettir. Haram para ile yapılırsa, hac sahih olursa da haram para ile yapılan haccın sevabı ve fazileti olmaz. Ve bazı alimlere görede haramdır.

2-Hacca kul hakkıyla gidilmemesi: Üzerinde kul hakkı olanların mümkün olduğu kadar borçlarını ödeyip helallaşması.

3-Bütün günahlardan ciddi olarak tevbe edilmesi: Bir daha günahlara geri dönmemek üzere Allah'a söz verilmesi.

4-Kazaya kalmış namazlarını kılınması. Bir daha kazaya namaz bırakılmaması, vakit buldukça kazalarını bitirilmesi.

5-Hac ve yolculuğu hakkında, bilen ve tecrübeli kimselerle istişare yapılması. Hacca kiminle, ne ile gideceği, yolculukta ve hac ibâdeti hakkında bilgi alınması

6-Yolculukta güvenilir bir arkadaş seçilmesi. Hac yolculuğu cidden zor ve sıkıntılı bir yolculuktur. Bunun için her hususta güvenilir bir arkadaş seçilmesi.

7-Yola çıkmadan önce, akraba ve dostların ziyaret edilip helalleşilmesi: Gidip gelmemek, gelip görmemek olabilir, bu sebeple akraba ve dostların ziyaret edilmesi ve onlardan duâ istenmesi.

8-Yolculuk ve hac ibâdeti esnasında; gurur, kibir ve süslenmekten sakınılması, mütevazı olunması. Hac ibâdetinin hüzün, günahlardan dolayı mahcubiyet, afv edileceğinin ümidiyle ve sevinç hisleriyle yapılması.

9-Hac yolculuğu ve hac ibadeti esnasında İtişme, kakışma, tartışma, kavga ve kötü sözlerden son derece sakınılması. Yolculukta ve hac ibadetinde, göreceği olumsuz ve nâhoş tabloları, hoşgörü, sabır, güler yüz ve tatlı sözle karşılaması.

10-Yolculuğa çıkmadan önce iki rekat sefer için, döndükten sonra da, sağ salim hacdan döndüğüne şükür için, iki rekat namaz kılınması.

11-Hac yolculuğunda, boş şeylerle vakti harcamayıp ibâdet, zikir, salevat, Kurâ'n ve duâlarla vakit geçirilmesi.

12-Mümkünse yolculuğa, perşembe veya pazartesi günü sabah çıkılması:

İbadetlerdeki adaplar ibâdetlerin koruyucusu demektir. İbadetin sevab ve derecesini, manevi kıymetini artırır.